Niegodność dziedziczenia

W następstwie nowelizacji Kodeksu cywilnego z dniem 15 listopada 2023 roku uległy zmianie przepisy art. 928 Kodeksu Cywilnego, dotyczące niegodności dziedziczenia. Wspomniana instytucja jest co do zasady rozwiązaniem etycznym, mającym na celu uchronienie spadkodawcy przed niekorzystnym działaniem osób otrzymujących korzyści ze spadku. Spadkobierca niegodny zostaje wyłączony od dziedziczenia, a więc traktuje się go tak, jakby nie dożył otwarcia spadku.

Do tej pory możliwości uznania spadkobiercy przez sąd za niegodnego ograniczała się wyłącznie do trzech sytuacji, w których spadkobierca odpowiednio:

• dopuścił się umyślnie ciężkiego przestępstwa przeciwko spadkodawcy;
• podstępem lub groźbą nakłonił spadkodawcę do sporządzenia lub odwołania testamentu albo w taki sam sposób przeszkodził mu w dokonaniu jednej z tych czynności;
• umyślnie ukrył lub zniszczył testament spadkodawcy, podrobił lub przerobił jego testament albo świadomie skorzystał z testamentu przez inną osobę podrobionego lub przerobionego;

W wyniku nowelizacji do przepisu z art. 928 § 1 dodano kolejne dwa punkty, tj. pkt 4 i 5, w związku z czym katalog możliwości uznania spadkobiercy przez sąd za niegodnego rozszerzono do pięciu przypadków.

Obecnie można powołać się dodatkowo na niegodność dziedziczenia, w sytuacjach kiedy spadkobierca:

• uporczywie uchylał się od wykonywania wobec spadkodawcy obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem albo inną umową;
• uporczywie uchylał się od wykonywania obowiązku pieczy nad spadkodawcą, w szczególności wynikającego z władzy rodzicielskiej, opieki, sprawowania funkcji rodzica zastępczego, małżeńskiego obowiązku wzajemnej pomocy albo obowiązku wzajemnego szacunku i wspierania się rodzica i dziecka;

Na dodatkowe przesłanki nie będą mogli powołać się wszyscy spadkobiercy. Niezwykle istotną kwestią będzie data śmierci spadkodawcy.

Jeżeli potrzebują Państwo porady w jaki konkretnie sposób oraz w jakim terminie należy zainicjować postępowanie o uznanie za niegodnego dziedziczenia oraz skonsultować indywidualnie swoją sytuację – nasza kancelaria służy pomocą merytoryczną.

Zapraszamy do kontaktu.