Rekompensata za pracę w szczególnych warunkach – komu przysługuje?

Wiele osób, które przez lata pracowały w trudnych lub szkodliwych warunkach, nie wie, że mogą ubiegać się o tzw. rekompensatę.

Czym jest rekompensata?

To dodatek do kapitału początkowego, który zwiększa wysokość emerytury. Rekompensata przysługuje osobom, które pracowały w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przed 1 stycznia 2009 roku, ale nie mają ustalonego prawomocną decyzją prawa do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS lub przepisów odrębnych. Warunkiem uzyskania prawa do tego świadczenia jest udokumentowanie co najmniej 15 lat pracy w takich warunkach. ZUS wymaga przedstawienia świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze i co ważne- prawidłowo wystawionego. Nie rzadko, mimo przedstawienia świadectwa pracy w szczególnych warunkach, ZUS kwestionuje je, zarzucając jego formalną wadliwość, a w konsekwencji wydaje decyzję odmowną.

Czy wszystko stracone?

Nie. W postępowaniu przed sądem możliwe jest wykazanie pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, nawet gdy brak jest takiego świadectwa.

W praktyce koniecznym jest zebranie dawnych świadectw pracy, zaświadczeń z zakładów, które dziś już nie istnieją i ocena pracy danego rodzaju- czy spełnione byłyby przesłanki otrzymania rekompensaty. Dlatego warto działać z pomocą kogoś, kto potrafi odtworzyć historię zatrudnienia, poprawnie przygotować wniosek, a w razie konieczności przygotować odwołanie i reprezentować ubezpieczonego przed sądem.

Rekompensata może zwiększyć emeryturę nawet o kilkaset złotych miesięcznie. Dotyczy to m.in. górników, kierowców, hutników, pielęgniarek, pracowników energetyki, kolejarzy czy osób zatrudnionych przy maszynach pod dużym obciążeniem. To przykładowe wyliczenie, które nie obejmuje wszystkich prac wymienionych w wykazach prac w szczególnych warunkach, które obowiązywały przed 1 stycznia 2009 roku, a każdy przypadek jest indywidualny.

Możemy Państwu pomóc w analizie akt emerytalnych, pomocy w poszukiwaniu następców prawnych pracodawców, pozyskaniu świadectw wykonywania pracy w warunkach szczególnych, przygotowaniu odwołania od decyzji, a także reprezentować Państwa w późniejszym postępowaniu odwoławczym, którego wynikiem może być ustalenie prawa do rekompensaty.

Emerytura pomostowa – szansa na wcześniejsze świadczenie.

Nie każdy wie, że wciąż istnieje możliwość przejścia na tzw. emeryturę pomostową – czyli świadczenie dla osób, które pracowały w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, a nie osiągnęły jeszcze powszechnego wieku emerytalnego tj. 60 lat w przypadku kobiet i 65 lat w przypadku mężczyzn. Emerytura pomostowa przysługuje tym, którzy: rozpoczęli pracę w szczególnych warunkach przed 1 stycznia 1999 r., mają wymagany staż pracy (co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn), oraz minimum 15 lat pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze (w rozumieniu przepisów obowiązujących do 31 grudnia 2008r.), ale i co kluczowe wykonywali choćby jeden dzień pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów obowiązujących od 1 stycznia 2009r.

Co jeśli po 31 grudnia 2008r. osoba zainteresowana wcale nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów obowiązujących od 1 stycznia 2009r.?

W takim przypadku nadal możliwe jest uzyskanie prawa do emerytury pomostowej. Koniecznym warunkiem jest jednak to by prace w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze (w rozumieniu przepisów obowiązujących do 31 grudnia 2008r.), były pracami, które można zakwalifikować do jednej z pozycji takich prac stanowiących załącznik 1 albo 2 do ustawy o emeryturach pomostowych.

Emerytura pomostowa to rozwiązanie, które pozwala przejść na emeryturę nawet kilka lat wcześniej – bez konieczności czekania do 60. lub 65. roku życia. W praktyce wiele osób rezygnuje z ubiegania się o takie świadczenie, bo wydaje im się, że nie mają już szans. Tymczasem przepisy często pozwalają uzyskać prawo do świadczenia, jeśli odpowiednio udokumentuje się zatrudnienie sprzed lat.

Każdy przypadek jest indywidualny – dlatego warto działać z pomocą kogoś, kto potrafi odtworzyć historię zatrudnienia, przeprowadzi dokładną analizę konkretnego przypadku, pomoże poprawnie przygotować wniosek, a w razie konieczności przygotować odwołanie i reprezentować ubezpieczonego przed sądem.

Kancelaria może pomóc w analizie akt sprawy, odwołaniu od decyzji, a także późniejszym postępowaniu odwoławczym, którego wynikiem może być ustalenie prawa do emerytury pomostowej.

Pomniejszanie emerytur o kwoty pobranych wcześniejszych emerytur – głośny wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20

W czerwcu 2024 roku Trybunał Konstytucyjny orzekł, że ZUS nie może pomniejszać emerytur o wcześniej wypłacone świadczenia, jeśli osoba pobierała tzw. wcześniejszą emeryturę i później przeszła na emeryturę powszechną.

Wyrok dotyczy tysięcy nie tylko kobiet, ale i mężczyzn, którzy pobierali wcześniejsze emerytury, a po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego zauważyły, że ich nowa emerytura została pomniejszona o kwoty już wcześniej wypłacone. Trybunał uznał takie działanie za niezgodne z Konstytucją i zasadą zaufania obywatela do państwa.

Do tej pory ZUS nie zastosował jeszcze automatycznego mechanizmu wyrównania świadczeń, nie wydano bowiem stosownych aktów prawnych, które by to umożliwiały organowi rentowemu. Sytuację komplikuje i to, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024r. nie został dotychczas opublikowany, co utrudnia z kolei wznowienie postępowania przed ZUS czy domaganie się prawidłowego ustalenia emerytury w wieku powszechnym przez osoby dopiero co składające wniosek o takie świadczenie.

Czy wszystko stracone?

Nie. W takich przypadkach wiele osób musi samodzielnie złożyć wniosek o przeliczenie emerytury w wieku powszechnym, a w przypadku odmowy wystąpić na drogę sądową.

To bardzo ważny temat i nie dotyczy tylko bieżącej wypłaty świadczeń, wówczas gdy emerytura powszechna pobierana jest już jakiś czas. Nie w każdym też przypadku możliwe będzie uzyskanie spodziewanej podwyżki świadczenia.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20, choć stwierdza niezgodność z Konstytucją Rzeczpospolitej Polskiej art.25 ust.1b ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, to jednak tylko w odniesieniu do określonej grupy osób. Dla innych osób, cytowany przepis będzie mieć w pełni zastosowanie.

Każdy przypadek wymaga indywidualnej analizy – dlatego warto działać z pomocą kogoś, kto przeprowadzi analizę konkretnego przypadku, pomoże poprawnie przygotować wniosek, a w razie konieczności przygotować odwołanie i reprezentować ubezpieczonego przed sądem.

Kancelaria może pomóc w analizie akt sprawy, odwołaniu od decyzji, a także późniejszym postępowaniu odwoławczym, którego wynikiem może być ustalenie wyższej emerytury w wieku powszechnym, a nawet uzyskanie wyrównania.

Wypadek przy pracy – jakie prawa przysługują poszkodowanemu

Wypadek przy pracy może zdarzyć się każdemu – w fabryce, biurze, na budowie, a nawet w drodze służbowej. Tym, którzy pracują na „etacie” jak i tym, którzy prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą.

Niestety, wiele osób po takim zdarzeniu zostaje bez realnej pomocy i nie wie, że ma prawo do odszkodowania i innych świadczeń z ZUS.

Zgłoszenie wypadku powinno nastąpić niezwłocznie – pracodawca ma obowiązek sporządzić protokół powypadkowy (protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy), który jest podstawą do ubiegania się o świadczenia.

Osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą muszą samodzielnie zgłosić wypadek w ZUS i złożyć inne wymagane dokumenty.

Jeśli ZUS uzna zdarzenie za wypadek przy pracy i nie stwierdzi, że zaszły okoliczności wyłączające prawo do świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego, poszkodowanemu przysługuje: zasiłek chorobowy w wysokości 100% wynagrodzenia, jednorazowe odszkodowanie, renta z tytułu niezdolności do pracy, a w niektórych przypadkach – zwrot kosztów leczenia lub rehabilitacji.

W praktyce jednak ZUS (tak w przypadku pracowników jak i prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą) kwestionuje niejednokrotnie to, czy zdarzenie faktycznie było „wypadkiem przy pracy”, wskazując np. na błędy w dokumentacji albo nieprecyzyjne opisy okoliczności, nieraz także kwestionując i to, że dane zdarzenie w ogóle nie jest wypadkiem przy pracy.

Zdarza się i tak, że mimo uznania zdarzenia za wypadek przy pracy ZUS wskazuje, iż wystąpiły okoliczności wyłączające prawo do świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego w szczególności, że wyłączną przyczyną wypadku było naruszenie przez poszkodowanego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa.

Kancelaria może pomóc w analizie akt sprawy, odwołaniu od decyzji, a także późniejszym postępowaniu odwoławczym, którego wynikiem może być ustalenie prawa do świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego, które należą się poszkodowanemu.

Niewłaściwe wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego – art. 17 ustawy zasiłkowej – kiedy ZUS odbiera prawo do zasiłku.

Jak Polacy oszukują na L4? ZUS ujawnia najbardziej kuriozalne nadużycia (GazetaPrawna), Szokujące, jak Polacy oszukują na L4. Remont domu to dopiero początek listy absurdów (ZdrowieWprost), Tak Polacy oszukują ZUS, będąc na L4. „Zamiast się leczyć, pani zwiedzała Europę” (tokfm.pl), Zamiast zdrowieć, oszukują ZUS. Tak Polacy nadużywają zwolnień lekarskich (onet.pl)

Z pewnością każdy zetknął się z choćby jedną z tego typu publikacji. Dowiedzione niewłaściwe wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego z powodu choroby albo wręcz wykonywanie pracy zarobkowej podczas takiego zwolnienia, jest zachowaniem nagannym.

Ale czy zawsze to co z pozoru wydaje się być zachowaniem nagannym, rzeczywiście takim jest? Czy zatem w każdym przypadku istnieją podstawy do odebrania zasiłku chorobowego?

ZUS stwierdzając utratę prawa do zasiłku chorobowego, o ile przyjmuje za podstawę swojej decyzji niewłaściwe wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego z powodu choroby albo wykonywanie pracy zarobkowej podczas takiego zwolnienia, powołuje się na art. 17 ustawy zasiłkowej.

Przepis ten mówi, że osoba przebywająca na zwolnieniu lekarskim traci prawo do świadczenia, jeśli wykonuje pracę zarobkową lub wykorzystuje zwolnienie niezgodnie z jego celem.

Brzmi słusznie, ale w rzeczywistości każdy przypadek jest indywidulany. Zdarza się, iż ZUS uznaje za „pracę zarobkową” nawet drobne czynności – np. odebranie telefonu służbowego, wypełnienie dokumentu w firmie czy pomoc w rodzinnym sklepie. Efekt? Ubezpieczony traci prawo do zasiłku za cały okres zwolnienia, co wiąże się także z nałożeniem obowiązku zwrotu pobranego zasiłku, czasem w wysokości kilku tysięcy złotych.

W przypadkach otrzymania negatywnej decyzji ZUS o utracie prawa do zasiłku, warto działać z pomocą kogoś, kto przeprowadzi analizę konkretnego przypadku, a w razie konieczności przygotuje odwołanie i będzie reprezentować ubezpieczonego przed sądem. Często można wykazać, że działania nie miały charakteru pracy, albo że zwolnienie było wykorzystywane prawidłowo (np. podejmowano działania związane z leczeniem i rehabilitacją, albo że podjęte czynności nie były sprzeczne z celem zwolnienia). W wielu przypadkach sąd przyznaje rację ubezpieczonym, zmieniając negatywne decyzje ZUS.

Kancelaria może pomóc w przygotowaniu odwołania, zebrania dowodów i wyjaśnienia sytuacji krok po kroku – tak, by nie stracić należnych pieniędzy przez zbyt szeroką interpretację przepisów.

Zapraszamy do kontaktu z naszą Kancelarią pod numerami telefonu: 694 842 499, 503 051 006, w celu zapoznania się ze szczegółową ofertą.

Zapytania można kierować również na e-mail: biuro@kppkancelaria.pl.